Het langste natuurpad van Nederland â Roots Natuurpad Van Delfzijl naar Goirle. Voor de tachtigste keer onze rugzak in- en uit- en weer ingepakt en gewogen. Alles klaar? Gaan met die banaan. Lang verhaal kort: bijna 500 kilometer in 18 dagen en vrij wisselvallig weer gewandeld.
Dag 1: (Dordrecht -) Delfzijl â Appingedam. De gelopen route van dag 1: Delfzijl â Appingedam, 16,6 km Delfzijl
Omdat het Roots Natuurpad in Delfzijl begint, moesten wij vanuit Dordrecht eerst naar Delfzijl en dat is al een wereldreis op zich. Mondkapjesgedoe, OV-kaarten met voldoende saldo en meer van die ongein. Nou ja. Vroeg op pad, de trein van rond 8 uur vanaf station Dordrecht. Ontbijt voor in de trein gescoord en off we went. De trein ging niet verder dan Groningen Europapark waar we moesten overstappen op de vervangende bus naar Groningen Centraal. Aldaar aangekomen ging Zuslief eerst even lekker op dâr plaat op het Grunningse stationsmarmer, wat mij een rolberoerte bezorgde en haar een kinderknietje. Nee he, de tocht werd bijna afgebroken, terwijl we nog niet eens begonnen waren! De schade bleef redelijk beperkt. Haar broek was nog heel, ze had een schaafwond op de knie en vooral een pijnlijke pols. Wij, zuster en ex-zuster, stelden vast dat er -behalve het ego- gelukkig niets gebroken was en we konden voort met het boemeltje naar Delfzijl. Ons plan was om daar eerst naar de zee te wandelen en traditiegetrouw (zoals bij de TGO-Challenge) met onze voeten in het water te staan, bij wijze van aftrap van deze grote wandeltocht. Gelukkig hoefden we in Delfzijl niet ver te lopen naar de zee, daar waren we zo. Na met onze voeten in het water gestaan te hebben namen we eerst een hoognodige plaspauze. Het afnemen van een bak koffie was voldoende rechtvaardiging voor een toiletbezoek, vond de horecaondernemer. De temperatuur buiten was niet te warm en niet te koud, eigenlijk
prima wandelweer. Hoewel het in de periode voor onze wandeling flink had geregend en er voor de rest van mei erg wisselvallig weer werd voorspeld, hoopten we dat de weersgoden ons goed gezind zouden zijn. Na de koffie gingen we dan op weg. We hadden een ietwat urbaan begin door Delfzijl, maar al snel liepen we langs het water van het Damsterdiep. Daar kregen we ter hoogte van het Tuikwerderrak een goed zicht op het prachtige Vliethoven. Pas later las ik op Wikipedia meer over dit statige landhuis.
Vliethoven is een tichelborg in de Nederlandse gemeente Eemsdelta. De borg ligt in de Delfzijlse wijk Tuikwerd, op ongeveer 2 kilometer ten noorden van Amsweer aan het Damsterdiep. Het complex, dat bestaat uit een huis en een overtuin met een boomgaard met twee kleine vijvers, is toegankelijk middels een toegangsdam vanaf het Zwet. De naam Vliethoven komt voor het eerst voor in 1772. Men vermoedt dat Vliethoven gesticht is in de 17e of begin 18e eeuw. Het rijksmonument Vliethoven wordt beschouwd als van algemeen belang. Als argument wordt gegeven, naast de ouderdom, de âgoed bewaarde en herkenbare eenheid van huis met overtuinâ. Ook is dit een van de weinige nog bestaande buitenplaatsen van de vele die ooit aan het Damsterdiep hebben gelegen, een soortgelijke situatie als die langs de Utrechtse Vecht. De borg Vliethoven was verbonden met het Tuikwerder Tichelwerk. (Bron: wikipedia)
Op de Farmsummerweg lunchten we op een bankje met een stuk pizza van de avond ervoor. Die smaakte prima. De Farmsummerweg blijkt onderdeel van een historische stadsweg te zijn tussen Groningen en Emden. We liepen Delfzijl uit en vervolgden onze weg naar het Eemskanaal (NZ) die ons zou leiden naar de Woldbrug.
Woldbrug / Eemskanaal.
In het boekje van het Rootsnatuurpad is de Woldbrug het eindpunt van deze etappe. De dichtst bijzijnde camping is echter camping Ekenstein en die ligt toch wel een eindje van de route af, dus wij sjokten verder richting Groevesluizen. Opnieuw langs het Eemskanaal om na een tijdje noordwaarts terug te lopen naar het Damsterdiep en vandaar naar de camping. Op het punt dat we het Eemskanaal moesten verlaten, stond echter een groot bord: âPas op! Broedgebied. Gelieve het gebied niet te betredenâ. Maar jeu. Net 2,5 km omgelopen om hier te komen en dan nu? Heel voorzichtig hebben we de gok gewaagd en zijn op onze tenen door het weiland geslopen. Er is geen vogel geschrokken of opgevlogen. Bij de volgende boerderij stond een pasgeboren stierkalf buiten. Uiteraard direct apart gezet, weg van zijn moeder. We konden het niet laten om er even bij te gaan kijken. Na de boerderij stond er opnieuw een vaag bordje aan de weg: âUit voorzorg is deze weg tot nader bericht afgesloten ivm het coronavirusâ. Nou ja zeg. Opnieuw bleken we burgerlijk ongehoorzaam en liepen door. Niemand sluit zomaar op eigen initiatief een openbare weg af. Bij de brug over het Damsterdiep stond de camping al aangegeven. Volgens de website zou er een kantine zijn met broodjes- plateservice. Hoewel we wel maaltijdzakjes bij ons hadden, gingen we uit van eten op de camping.
Camping Ekenstein
Die kantine was dicht, dus geen plateservice. Wel konden we croissants voor het ontbijt bestellen, maar pas om 9 uur ophalen. Ok, vooruit. Dan maar een trage start. We gingen op zoek naar de campingspot. We moesten maar even kijken of er iets droogs was, want het was best een beetje nat, zei de beste man. Nou, een beetje? Schotse Bog was er niets bij. We stonden tot aan ons enkels in de modder, geen droge plek te vinden. Niet zo gek ook dat de camping er vrij verlaten bij lag. En vandaar die dichte kantine natuurlijk. Een motorrijder op een ander veld had een mega-tent had opgezet naast zijn mega-motor. Zelf was hij meer formaat muis. Op verder nog twee campers en een caravan na, was er niemand. Zuslief zag een blokhut en direct haar kans. Voor een paar centen extra mochten we gebruik maken van de blokhut. Doen! Dat scheelde het meenemen van een natte tent in de ochtend en trouwens: de uitdaging was 500 kilometer lopen en niet 500 kilometer afzien. Het bleef een vakantie, nietwaar? Thuisbezorgd.nl kwam ons diner brengen en daarmee waren we
gesetteld. Lang leve internet. Dat het echt modderig was blijkt wel uit het feit dat onze motormuis aanklopte en ons om een helpende hand vroeg. Zijn motor was weggezakt in de modder. Met wat moeite (zus met haar pijnlijke pols) kregen we het ding weer op zijn standaard en kon hij âm naar droger grond verplaatsen. Wij eindigden de dag met een rondje landgoed Ekenstein en hertjes. Dag 1 was een feit. Onze tocht was begonnen.
Dag 2: Appingedam â Harkstede. De gelopen route van dag 2: Appingedam â Harkstede, 33,1 km Appingedam
Na een prima nacht hebben we onze rugzak weer gepakt en de blokhut verlaten. Bij het tanden poetsen in het sanitairgebouw was Zuslief haar usual crazy self. Het weer was prima; blauw in de lucht beloofde dat het een goede dag zou worden. Bij de receptie van de camping hebben we om 9 uur de bestelde croissantjes opgehaald en daarna konden we weer op pad. We hadden gepland om, via de dezelfde weg als de dag ervoor, weer terug te lopen naar het punt waarop de onze route zouden kunnen vervolgen: de Woldbrug. Maar om nu opnieuw semi-illegaal over een afgesloten weg en door een broedgebied te lopen, vonden we geen prettig idee. Daarom besloten we dit keer maar volledig door de bewoonde wereld van Appingedam terug te lopen en de route bij de Woldbrug volgens plan verder te volgen. In Appingedam liepen we opnieuw over de historische stadsweg. Met het door Appingedam lopen werden we aardig geconfronteerd met de NAM-schade (door gaswinning) aan de huizen aldaar. Zo spraken we verschillende mensen, waaronder een vriendelijke mevrouw die in een tijdelijke woning aan de Dijkhuizenweg verbleef. Ze was erg geĂŻnteresseerd in onze wandeling. Haar eigen huis is zo kapot, dat het onbewoonbaar is en volledig gerestaureerd moet worden. De tijdelijke NAM-woningen zagen er overigens schitterend uit. Maar triest blijft het.
Gekke draadjes in de schoenen?
We zijn over het fietspad naast een drukke weg met veel verkeer Appingedam uitgelopen en de Woldbrug overgegaan naar de andere kant van het Eemskanaal. Op weg naar het Schildmeer. Het Schildmeer is prachtig. Je loopt daar natuurgebied ât Roegwold in. Eigenwijs volgden wij een bord en stapten van het geasfalteerde pad af. Tussen zonnende koeien door werd het weiland echter steeds minder begaanbaar. Bovendien bleek op de kaart dat we helemaal nergens naar toe konden. Of in het water van Tetjehorn zouden eindigen. Toch maar weer terug genavigeerd naar het fiets- / voetpad. Om daar te komen, moesten we wel over wat schrikdraad klimmen, maar onze Altra schoenen waren daar prima tegen bestand. Het was prachtig weer, heerlijk zonnetje en korte mouwen kon gewoon. onder mijn voeten werd ik echter een vervelend gevoel gewaar. Al eerder had ik onder het binnenzooltje van mijn schoenen een plakkertje met 2 draadjes zien zitten. Die twee draadjes werden behoorlijk vervelend en ik kreeg het gevoel dat als ik er er nog veel langer op zou lopen, ik een blaar zou lopen. Zodra het kon hebben we ze nader geĂŻnspecteerd. De draadjes leken geen functie te hebben, op het eerste gezicht. Zuslief had een schaartje bij en dus heb ik de draadjes afgeknipt in de hoop dat mijn schoenen niet niet helemaal uit elkaar zouden vallen. Dat was niet het geval en mijn voetjes waren erg blij met het weghalen van die vervelende draadjes. Wat een opluchting en gelukkig ook op tijd. Een eventuele blaar had nog geen kans gekregen.
Wildemansheerd
Vóór onze wandeling van start ging, hadden we via insta al contact met natuurkampeerterrein Wildemansheerd. Omdat hun camping niet op het juiste tijdstip in onze route paste, beloofden we dat we wel langs zouden komen voor een kop koffie. Tegelijkertijd is het ook leuk om eens te kijken hoe de verschillende kampeerterreinen langs de route er uit zien. We zijn dus van onze route afgestapt om er even een bezoekje te brengen. We werden er hartelijk welkom geheten en kregen een rondleiding over de camping. We mochten even van hun toilet gebruik maken en kregen een bak koffie aangeboden. Geweldig. We moesten er een stukje voor om lopen, maar het was het waard. We hebben een Hiking Sisters-badge achtergelaten. Daarna vervolgden wij onze route langs het Dannemeer. over het Slochterdiep naar Woudbloem. Vlak daarna kregen we een hongerklop en verorberden we een paar stukje Oude Rotterdamsche kaas. Heerlijk. Vanaf dat punt liepen we eigenlijk zo weer de beoogde wereld van Harkstede in. Aan de Hoofdweg ligt een Coop en daar zijn we boodschapjes gaan doen voor het ontbijt en de lunch voor de volgende dag: broodjes, kaas en yoghurt met muesli. Het is best een beetje raar om met zoân grote rugzak om een supermarkt in te lopen, maar eigenlijk niemand die er van opkeek. Op het laatste stukje naar camping Grunopark passeerden we een oude kerk waar we natuurlijk even een kijkje hebben genomen en ook iets in het gastenboek.
De kerk van Harkstede in de Groningse gemeente Slochteren werd gebouwd aan het einde van de 17e eeuw. Het is de derde kerk op deze plek. De eerste kerk stamde uit de Middeleeuwen. Die werd afgebroken in 1691, waarna de huidige kerk werd gebouwd. De toren dateert uit de tijd van de eerste kerk en werd gebouwd, rond 1250. De toren stond los van de kerk totdat de huidige kerk ertegenaan werd gebouwd. De borgheer van Klein Martijn bij Harkstede, Henric Piccardt, die tevens collator was van de kerk van Harkstede, besloot rond 1690 om de oude 13e-eeuwse kerk van Harkstede af te breken. Op 25 oktober 1691 vond de laatste dienst plaats in de oude kerk. De toren bleef gespaard en diende nog lange tijd als cachot.
Thuisbezorgd.nl
‘Het is maar Nederland, hoor!â, antwoordden we vaak op de vraag: âHoe doen jullie dat dan met eten?â Waar een beetje stad in de buurt is of waar een horecagelegenheid is, is ook thuisbezorgd.nl. Tenminste, zolang er signaal op de telefoon is uiteraard. Nu is dat in Nederland zelden een probleem. Al in de Coop in Harkstede hadden we bedacht dat we ons na het opzetten van onze tentjes zouden verwennen met wat Thuisbezorgd op het me
zou hebben staan. Bij de camping aangekomen moesten we even zoeken naar de eigenaar omdat de receptie al gesloten bleek. Ook al was het mei, blijkbaar waren we toch erg vroeg in het seizoen. Waarschijnlijk omdat het in de periode ervoor erg nat was en veel mensen eerder waren vertrokken of niet eens gekomen. Voordeel was wel dat er voldoende plek was. Nadeel was dat de horeca nog gesloten was. Maar ja, we wisten dat we konden laten bezorgen. En deze camping had bovendien voldoende droge grond. Erg fijn als je kampeert in een tentje. We hebben een mooi plekje uitgezocht en hebben onze tentjes opgezet. Voor Zuslief de eerste keer dat ze haar Lanshan 1 pro tentje ging uitproberen, spannend. Ik heb tot op heden de aankoop van een enkelwandig tentje steeds uitgesteld, omdat ik niet helemaal zeker weet of dat wel werkt in een vrij nat klimaat met condensatie, enzo. Ik was ook erg benieuwd dus. Bakkie thee gezet, pizza besteld en gegeten en we hebben nog een rondje over het grote terrein gemaakt. Men kan er waterskiën in het water waaraan de camping ligt en er is nog veel meer te doen. In de zomer is het er vast hartstikke druk, nu waren er wel wat mensen, maar druk was het er zeker niet. Op de camping waren vooral mensen die er het hele jaar door zijn omdat ze een vast plek hebben. Het was een lange dag vandaag en we zijn niet al te laat onze tenten ingedoken. Dag 2 zat er op.
Dag 3: Harkstede â Zuidlaren. De gelopen route van dag 3: Harkstede â Zuidlaren, 30,3 km Harkstede
We hebben best een aardige nacht gehad. Het was lekker rustig hier en het leek wat weer betreft opnieuw een prachtige dag te worden. We hebben de tentjes vroeg ingepakt. Uiteraard geen spoor van ons verblijf achtergelaten. We vervolgden onze weg naar het zuiden. Eerst wandelden we de A7 over waar we het aardbevingsmonument passeerden. Bij de Van der Valk bij Waterhuizen namen we de gelegenheid waar en hebben we even wat tijd gemaakt voor koffie met lekkers. Take away was de enige optie (want Covid), maar het smaakte prima! Daarna hebben we bij de Waterhuizerbrug een tijdje staan kijken naar het ophalen van de brug en de passerende boten. Nog steeds in de volle zon. Heerlijk weer! En zo grappig om te zwaaien naar die mensen. Die per slot van rekening ook maar gewoon een alternatieve manier van vervoer hebben gevonden. Net als wij. Wij vervolgden onze weg in de richting van Haren. Daar ligt de Oosterpolder tegenaan. We lieten de Harener Wildernis links liggen en liepen door naar Onnen (echt he, gewoon nog nooit van gehoord). Over de Onder Es, zuidelijk van Onnen, liep het pad mooi en glooiend tussen landbouwgrond en weilanden door. Voor ons uit zagen we natuurgebied AppĂšlbergen en we naderden Glimmen. Het natuurgebied AppĂšlbergen maakt deel uit van de Hondsrug die van Groningen tot ver in Drenthe loopt. We zagen ooievaars op nesten en maar verder weinig mensen. Dat veranderde plots toen we bij Glimmen bij Paviljoen AppĂšlbergen aankwamen voor een sanitaire stop en een koffie. Dagjesmensen, wandelaars, schreeuwende kinderen en gedoe op speeltoestellen. Soms was de overgang van natuur naar beschaving vrij abrupt. Toch hebben we even de tijd genomen en een cappuccino en een rustmomentje gepakt. En gingen daarna weer door naar het Noordlaarderbos. Het kleine natuurgebied Vijftig Bunder ziet er niet uit. Een grote kale toestand waar bulldozers overheen zijn gegaan. Het wordt ongetwijfeld weer mooi, maar wij vonden het nu helemaal niets. We liepen trouwens alweer in Drenthe. We hebben Groningen achter ons gelaten.
In Midlaren is direct aan het pad trailmagic te vinden. Mensen die daar wonen hebben voor passanten van alles buiten gezet. Een bankje om te rusten (of ook een zadel als men dat prefereert). Een kast met lekkers en ijsjes waar je (uiteraard wel tegen betaling) van mag pakken wat je wilt). Wij aten een ijsje. Mjam! En een gastenboek waar we natuurlijk iets in geschreven hebben. Leuk! Het weer hield zich heel goed, we hadden weer een prachtige dag. We ontmoetten twee dames die ook het Roots Natuurpad liepen. Maar niet in Ă©Ă©n keer. Zij deden het in etappes en zouden overnachten in een vrij luxe B&B. Zo zie je maar. Iedereen doet het op een eigen wijze en dat maakt het ook zo leuk.
Zuidlaren
We vervolgden onze weg naar het zuiden en dus naar Zuidlaren, de eindbestemming van die dag. âBerend Botje, ging uit varen, met zijn scheepje naar ZuidlarenâŠ.â. We hadden een overnachting gereserveerd op Camping de Vledders. Daar aangekomen bleek het een megagrote familiecamping te zijn. Ergens in een hoekje mochten we onze tentjes opzetten en om ons heen renden schreeuwende kleuters, boze tieners en gezinnen die met lampjes aan hun tenten probeerden het zo gezellig mogelijk te maken, Buren gezellig bij elkaar onder het genot van veel drank. Vordeel was dat we er konden douchen. ook konden we er broodjes bestellen voor ons ontbijt en om er een lunchpakketje mee te maken. Al met al was die camping niet echt ons ding zeg maar. Ons diner bestond uit cafetariavoer van de op de camping aanwezige snackbar. Even een telefoon opladen was dan wel weer goed geregeld. Bij een zitje bleken stopcontacten te zijn. We zijn na een verkenningsrondje over de camping maar op tijd maar de slaapzak ingegaan. Met oordopjes in hebben we gedroomd van een volgende en betere overnachtingsplek.
Dag 4: Zuidlaren â Borger. De gelopen route van dag 4: Zuidlaren â Borger, 29,4 km Zuidlaren
Om half 8 waren we al ingepakt en stonden we onze tanden te poetsen in het sanitairgebouw. Nog even wachten tot de bakker om half 9 de broodjes had gebakken en we konden weer verder. Dag 4 was begonnen. Deze dag zou eindigen op Natuurcamping Borger. Bekend terrein; daar hebben we al eens eerder overnacht. Enfin, we vervolgden onze weg door de Drentsche Aa. Het Nationale park met dezelfde naam als het watertje dat er al eeuwen en eeuwen kronkelend doorheen loopt. We liepen hier ineens op het Pieterpad. Roots Natuurpad heeft dankbaar gebruik gemaakt van de al begaande paden. Leuk! We zagen opnieuw ooievaars in de weilanden die ongetwijfeld op zoek waren naar lekkere sappige kikkers. Het was een grijze ochtend. Geen zon, veel lage bewolking.
Gasteren
Dat het in de weken voordat wij startten had geregend, merkten we ook hier tussen Gasteren en Taarlo bij het Gasterse Diep. We moesten een kruip-door-sluip-door drass stuk door. Er waren stapstenen en mensen voor ons hadden her en der takken gelegd, maar dit alles voorkwam niet dat we natte en modderige voeten liepen. Ach, we zijn wel erger gewend. Het leverde hilarische momenten op en op enig moment zelfs de slappe lach. Op een van de bankjes die we tegenkwamen pakten we even een pauze en een Snickers en legden onze schoenen en sokken te drogen. Het is bovendien gewoon lekker voor de voetjes om af en toe de schoenen eens uit te doen.
Balloërveld
Na het Gasterse Diep lopen we naar het Balloërveld. Wikipedia zegt hierover: Het heideveld ligt op een hooggelegen plateau tussen de dalen van het Looner Diep en het Rolderdiep. Bijzonder is dat de heide als onderdeel van het Nationaal Beek- en Esdorpenlandschap Drentse Aa samen met de omringende beekdalen als reservaat kan worden beheerd. De overwegende heide- en vergraste heidebegroeiing wordt spaarzaam afgewisseld met veenmeertjes, wat plukjes dennenbos en kleine zandverstuivingen her en der. De Herders van Balloo beweiden in opdracht van Staatsbosbeheer het Balloërveld. Het veld wordt doorkruist met een netwerk van zandwegen en karrensporen die deels nog dateren van voor de middeleeuwen. Archeologisch onderzoek heeft er grafheuvels, een urnenveld en resten van akkerbouw uit de ijzertijd, alsmede vondsten die duiden op steentijdbewoning aan het licht gebracht.
De schaapskudde van het BalloĂ«rveld is met 400 Drentse Heideschapen de grootste kudde van Drenthe. De schaapskooi staat direct naast het Informatiecentrum aan de rand van het natuur- en heideveld. Daarop is ook steeds te zien waar de kudde zich begeeft. Ook is er dagelijks een moment dat de herder er is en vragen kan beantwoorden. Leuk, maar wij hadden niets gepland en hoopten op een toevallige ontmoeting met een Drents heideschaap. Het Drents heideschaap is waarschijnlijk het oudste schapenras in West- Europa. Migranten brachten het ras waarschijnlijk vanuit Frankrijk mee naar Nederland, waar het al vanaf 4000 v.Chr voorkomt, met name in Drenthe. Wij hebben geluk want we kwamen inderdaad de hele kudde tegen. MĂ©t herder. Geweldig om te zien. We liepen verder en passeerden âde Baakâ. Het kunstwerk van stenen (aan het Pieterpad, want dat is pad waar we op dat moment op wandelden) is een markeringsteken voor wandelaars die daarop het aantal nog te wandelen kilometers kunnen aflezen. Het kunstwerk is gemaakt door kunstenaar Arie Fonk uit Rolde. Hij gebruikte er zestig zwerfkeien voor, die samen goed zijn voor veertig ton. De grootste steen, met daarop de afstanden tot
Pieterburen en de Sint Pietersberg in Maastricht, weegt zomaar even zes ton.
Rolde
We liepen Rolde in. Tijd voor lunch. Aan een (vanwege de hunebedden) vrij druk fietspad besloten we op een bankje een broodje geitenkaas te eten. Zuslief dacht even haar nieuwe mesje in te wijden en sneed prompt in haar hand. EHBO!! Gelukkig viel het allemaal mee. Scherp was het mesje zeker. Nadat we hadden vastgesteld dat we niet naar de spoedeisende hulp hoefden đ en we onze broodjes op hadden, liepen we verder naarâŠde hunebedden D18 van Rolde. Enigszins teleurgesteld omdat iedereen tamelijk respectloos op en in de hunebedden zat en stond, liepen we door. Onder de oude spoorlijn (nu N33) door en via Landgoed Kleuvenveen. De lucht werd donkerder, maar de regenbui passeerde ons net, gelukkig. Ineens zagen we daar een bordje met een wegwijzer van het Roots Natuurpad. Nou ja zeg! Het eerste teken op onze route. Grappig.
Borger
Langzaam maar zeker kwamen we op bekend terrein, dat van Natuurcamping Borger, waar we even later ook aankwamen. We regelden onze reservering en zochten ons plekje op. Het was druk, veel drukker dan de eerste keer dat we er waren. En of het door Covid kwam, geen idee, maar het barstte er van de campers. Ander volk ook dan anders op een natuurcamping. Dit keer waren er allemaal mensen met gestelde campers en luifels, gezellige lantaarntjes en mooie kleding. ZĂ©Ă©r instapic-waardig, We zetten onze tentjes op, regelden een houten kabelspoel als tafel en kregen boomstammetjes van de buren. Die overigens het halve terrein hadden ingepikt en zich bezwaard voelden dat wij op de grond moesten zitten. Nou ja, uiteindelijk toch aardig. We stelden vast dat een kampvuur er niet in zat dit keer, want er was geen hout (meer). Dan maar zonder. Telefoonsignaal is daar ook niet. Wel konden we een wasje doen in het sanitairgebouw. Vraag was alleen wel of de was in deze nacht zou drogen. Maar dat was een zorg voor de volgende morgen. Dag 4 zat er op.
Dag 5: Borger â Hijken. De gelopen route van dag 5: Borger â Hijken, 33,8 km Borger
We vertrokken weer lekker vroeg om op weg te gaan naar Westerbork. Onze was was nog niet droog. Dus we hebben de sokken, onderboeken, hemdjes en handdoekjes aan onze rugzakken gehangen. In de hoop dat het lang genoeg droog zou blijven zodat het al wandelend kon drogen. Ook in Westerbork zijn we al eens geweest in het kader van onze concentratiekamptripjes. We liepen nog steeds door de Drentsche Aa. We kwamen een mevrouw tegen met een enthousiaste hond. Het blijkt een Hovawart te zijn. Wij hadden er nog niet eerder van dat ras gehoord. Het was een lief beest.
Westerbork
Op Westerbork aflopend ontmoetten we een echtpaar dat ook aan de wandel was. Ze wandelden een weekend en overnachtten in hun camper. Ze waren heel geïnteresseerd in wat wij deden. Zoals de meeste mensen die we tegenkomen overigens. Zoals ik al schreef zijn we eerder in Westerbork geweest. De radiotelescopen van de sterrenwacht en de uitkijktoren zijn een ding, maar het voormalig kamp blijft toch echt indrukwekkend. Verplichte kost. Kun je niet naar Polen, Duitsland of Tsjechië, ga dan in ieder geval een keer naar de voormalige kampen in Nederland.
De lucht was grijs, niet koud, maar regelmatig checkten we toch even hoe het stond met de buien. Die gingen gelukkig steeds aan ons voorbij, hoewel het in de rest van noord- Nederland aardig nat was. We lunchten in Hooghalen: lekker een mosterdsoepje in een redelijke drukke tent. We liepen heel veel in de natuur, maar de drukte was nooit ver weg. Tja, zo is Nederland. Onze gewassen kleiding bleek inmiddels droog. Yeah! Dat kon weer lekker fris en droog terug de rugzak in.
Hijken
Van Westerbork gingen we weer op pad naar Hijken. Via het Oranje kanaal en bosgebied Hart van Drenthe. Onze eindbestemming van die dag was een minicamping: De Tuinfluiter (SVR). Een kleine leuke camping aar voornamelijk ook een werkend boerenbedrijf. We kregen een superhartelijke ontvangst en mochten in geval van regen gebruik maken van de overkapping. We kregen een rondleiding over het bedrijf en een beker verse volle melk mee, zĂł van de koe. Boerengastvrijheid. Geweldig. Er bleken meer gasten op de camping. Vaste gasten, want de overkapping werd in de avond omgetoverd tot een gemeenschappelijke ruimte mĂ©t haardvuur. Alsof het de gewoonste zaak van de wereld was. Veel verhalen en reuzegezellig. Deze kleinschaligheid heeft toch weer een heel andere waarde dan zoân mega familiecamping. We gingen echter op tijd slapen en de oordopjes dienden als filter tegen het geluid in de overkapping. Dit was weer een goede dag. En: wat is Nederland mooi!
Dag 6: Hijken â Ruinen. De gelopen route van dag 6: Hijken â Ruinen, 24,7 km Hijken
We hebben een prima nacht gehad op de boerencamping. Er was een kleine ruimte waar we koffie en thee konden pakken. De weersverwachting voor vandaag zag er niet zo best uit. Veel korte, maar stevige buien zouden over ons heen gaan. We pakten voor de zekerheid onze tassen onder de overkapping. We zwaaiden naar boer, boerin en alle boerderijdieren en gingen weer op pad. Onze eindbestemming van vandaag was camping Berghoeve. Het idee dat we aan het eind van de dag op een nat veld in de regen onze tent moesten opzetten, trok ons niet bijzonder aan. Maar hee, men neemt het leven zoals het komt. Ook als je 500 km door Nederland wandelt. EnâŠalles zal goed komen. Dat is een motto dat helpt en vaak uitkomt.
Vanaf de camping liepen we eerst langs het Dijkjesveen en de Brunstingerplassen over het Brunstingerveld. Het regende af en aan. We begonnen de dag met ons regenjack aan. Voor de regenbroek was niet direct aanleiding. We lieten Beilen links van ons, staken de Beilervaart over en gingen richting Nationaal Park Dwingelderveld. Vlak voor de ingang van het park, leek er een flinke bui aan te komen. Bij camping Boszicht vroegen we om warme chocomel. En hoewel de Covid-regels het niet toestonden, mochten we binnen de bui afwachten. Hoe aardig, alweer trailmagic! Zodra het weer een beetje droog werd trokken we ook onze regenbroek aan. Het zag er naar uit dat er nog veel meer regen zou komen. We stapten volledig waterproof het park in. Veel klap- en staphekjes en schrikdraad. Oppassen geblazen dus. En dat betekende dus ook dat er dieren rondliepen.
Nationaal Park Dwingelderveld
Met regen wandelen is niet per definitie niet-leuk. Het is anders. Veel mensen blijven weg als het regent, dus het is vaak rustig. Bovendien regent het maar zelden onafgebroken. Meestal zijn er droge periodes die maken dat het achteraf gezien eigenlijk best wel meeviel. En je moet er een beetje het beste van maken. Plezier hebben dus, ook als het regent. Dus wij stapten vrolijk door. Op een bankje hadden we een kleine pauze met een Bounty (jummm) en een stukje chocolade. De enkele voorbijganger maakte een foto van ons en we hebben ontzettend gelachen om het rare perspectief van die foto. Zuslief leek wel een reuzin! đ Opnieuw hadden we ontmoetingen met Drentse heideschapen en hun lammetjes. De regen kon hen niet deren. Maar ook kwamen we geweldig mooie runderen tegen. WĂĄt een prachtig gebied is dit! Bij het uitlopen van het park passeerden we grafheuvels. Daarvan zijn er best wat in deze regio. We kwamen vervolgens aan bij ât Olde Posthuus. Daar mochten we, ook vanwege Covid, niet binnen iets gebruiken. Wel buiten op het terras. Dat lukte ons enigszins na een bui en zodra de eerste druppels van de volgende bui vielen stonden ook zij ons toe even binnen te schuilen. We verzonnen met zân alle het excuus voor als er gecontroleerd zou werden. Dat gebeurde gelukkig niet. Ook weer zo lief!
Vanaf daar was het nog maar een heel klein stukje naar camping Berghoeve. Maar we kregen op dat stuk toch een bui over ons heen!! Regen, hagel, de hemel opende zich over ons. Maar okee, na anderhalve kilometer bereikten we tenslotte de camping. En wat bleek: we mochten de hooizolder gebruiken, zodat we Ă©n een bed Ă©n een dak boven ons hoofd hebben! De eigenaresse verontschuldigde zich voor het spartaanse interieur. Ze waren een hostel aan het starten en het was nog niet klaar. Maar we mochten er gebruik van maken. Wij waren al lang blij dat de tent in onze tas kon blijven en we heerlijk in onze slaapzak op een matras konden liggen. Helemaal top. Bovendien was er een kleine ruimte waar wij, in het gezelschap van een aantal jonge konijntjes in kooien, onszelf bij een kacheltje konden warmen. Het was met al dat vocht in de lucht en op de grond geen warme avond. Maar, voor gastvrijheid moet je dus werkelijk zeker ook in Drenthe zijn! De avond eindigde met een maaltijd uit een pakje en een glaasje wijn van het huis erbij. De zon ging aan een stralend blauwe hemel onder en we speelden yahtzee. Gewoon weer helemaal top.
Dag 7: Ruinen â Balkbrug. De gelopen route van dag 7: Ruinen â Balkbrug, 30,5km Ruinen
Dag 7! We hebben heerlijk geslapen. Ons tasje weer ingepakt en genoten van een geweldig ontbijt. Onze schoenen en sokken waren bijna droog, maar zouden snel weer kletsnat zijn. De weersverwachting van vandaag voorspelde namelijk opnieuw veel regen đ§ Deze dag liepen we van Ruinen naar Balkbrug. Het boekje vertelde ons: âVanaf Ruinen wandel je langs bosranden en weilanden naar Zuidwolde, onderweg tref je een eeuwenoude eik en een kikkerpoel. Vanuit Zuidwolde wandel je door een natuurreservaat, passeer je een graanveld met korenbloemen en kom je langs bosvennetjes en laaglandbeek de Reest.â Dat beloofde wat! De route van vandaag ging van Gijsselte en de Gijsselter Koelen, via Echten en Huis te Echten naar Zuidwolde en vervolgens door naar Balkbrug. Wat zo prachtig is aan deze route en wat je alleen ziet als je naar de kaart kijkt, is dat we geen idee hadden van de grote steden waartussen we liepen. Hoogeveen links en Meppel iets verder weg rechts. Niets van meegekregen!
Echten
Het regende soms niet en meestal wel. De schoenen werden nat van de regen of, als ze weer een beetje droog waren, van het natte gras. We aten onze lunch op een bankje net voor Echten aan de Hoogeveensche Vaart. In een boom daar hangt een slingertouw en we lieten onze Insta-volgers in spanning met een klein filmpje waarop het leek of Zuslief naar de overkant van de vaart zou slingeren. Wat overigens onmogelijk is. Maar dat vertelden we later pas! We verlieten Echten en gingen door. Vlak na Nijstad en het passeren van de A28 leidde de route ons langs een weiland:
- Bij bosrand en PS 21705/001 RA. Na ca. 600 m LA bospad in (bij bord âWandelnetwerk
Drentheâ). Bij bocht naar links bij hoogzit ga RA langs weiland met 2x overstap over
prikkeldraad en schrikdraad.
Van een pad was eigenlijk geen sprake. We zijn inderdaad over het prikkeldraad gestapt. Over het schrikdraad stappen was niet mogelijk. Tenzij je 2,60m lang bent. Met een rugzak op er onderdoor kruipen ook niet. Dus -ik mocht eerst- rugzak af en bukken maar. Nu ben ik toch zoân 10 cm korter dan Zuslief en het was voor mij geen probleem. Bij Zuslief ging het iets minder soepel en die kreeg een opdonder van het schrikdraad. Met flink wat moeite hebben we voorkomen dat we in ons broek plasten van het lachen đ
Zuidwolde
Vlak voor Zuidwolde kwamen we bij Camping de Entekoele. Te vroeg op onze dag voor een eindpunt, maar wel vroeg genoeg voor een lunchpauze. Er was gelukkig iemand aanwezig en deze alleraardigste dame maakte een tosti voor ons. Buiten konden we beschut zitten, maar we hielden het droog tijdens de lunch. Maar niet voor lang. Er waren af en aan buien. Meer aan dan af eigenlijk. Met dreigende luchten nabij poseerde Zuslief in een koolzaadveld als even daarna, vlak voor het gehucht Bazuin, een onweer losbarstte. Het stopte met zachtjes regenen en het kwam gewoon met bakken uit de lucht. Donderklappen boven ons hoofd maakten dat we bij een van de weinige open schuren die we zagen gingen schuilen. Met als gevolg dat een bezorgde boer (-want wie zijn dat dan die daar op mijn erf rondlopen!?- ) ons nauwlettend in de gaten hield. Zodra het kon liepen we weer door. Het idee van een boze boer die ons met een hooivork achterna kwam, sprak ons niet echt aan đ We gingen verder over natte weilanden. Op dat moment werden we benaderd door de mensen van Roots. Ze vonden ons via social media en deelden onze stories op hun Instagram. Leuk! Tijdens 5 droge minuten ontmoetten we een aardige meneer met wie we een praatje maakten.
Op naar Balkbrug
Het laatste stukje van de dag brak aan. We liepen door het Reestdal. We zagen een Hooglanderkalf (aaaaahhhh!) en werden verrast bij Rustpunt Rabbinge, waar we zoveel goede zorg voor voorbijgangers zagen. Gewoon in een een kast in een muur. Geweldig! Uiteindelijk kwamen we aan bij camping Sie-es-An. We hebben er om een upgrade gevraagd. Dat hadden we wel verdiend na een dag regen en onweer. Die upgrade bleek een eco lodge te zijn. Helemaal top, wat een mooi verblijf. We waren heel blij. Helaas moesten we het wat diner betreft wel doen met âthuisbezorgingâ vanuit het campingrestaurant, maar ach. En frietjes zijn altijd goed toch? đ We hebben er heerlijk gedoucht, een wasje gedaan en alles gedroogd op de verwarming. Ondanks het slechte weer was het toch een goede dag.
Dag 8: Balkbrug â Vilsteren. De gelopen route van dag 8: Balkbrug â Vilsteren, 23,2km Balkbrug
We waren vroeg op om te ontbijten en om de sleutel van de eco lodge in te leveren. We hebben onze tasjes weer gepakt en het huisje weer keurig netjes achtergelaten. Ons einddoel voor vandaag was Camping de Stuwe in Holt. Zoân kleine 19 km verderop. Maar omdat de communicatie met deze camping vooraf nogal moeizaam verliep wilden we eerst maar eens kijken wat voor camping dat nou eigenlijk was. De route van vandaag liep door het Reestdal. De dag begon met regen. Niet heel veel, maar wel voldoende om de regenkleding aan te trekken. We liepen Balkbrug uit en door Ommerschans. Vervolgens door het Vechtdal, langs een walnoten-verkooppuntje en langs het Europees Ayurveda Centrum (dat je het maar weet). We passeerden een informatiebord waar op stond dat er voorwerpen uit de steentijd zijn gevonden in Witharen. Dat zou toch op zijn minst zoân 10.000 jaar geleden moeten zijn geweest. We lieten ons informeren door een âpraatpaalâ die Zuslief met voetbewegingen kon activeren. We liepen verder over mooie lichtgekleurde zandpaden en later langs weilanden naar Witharen. Daar leek de route dwars over het erf van een boerenbedrijf te lopen. Het erf was echter afgesloten met een dik touw. Het zag er in ieder geval niet zeer gastvrij uit, dus we draalden een beetje en besloten verder te lopen om dan later een weg naar het pad te vinden. Gelukkig vonden we verderop bij een ander boerenbedrijf een doorsteek. We hebben toestemming gevraagd om over het erf te lopen en dat was gelukkig geen enkel probleem.
Dode koe
Heb je je ooit afgevraagd wat er gebeurt met koeien die op het erf voortijdig overlijden? Die worden met een shovel âgewoonâ ergens heen geschoven waar ze niet in de weg liggen. Dood is dood, maar het was toch een akelig gezicht om zoân prachtig groot dier daar levenloos te zien liggen tegen andere rommel aan.
De regen was gestopt en we konden verder wandelen in shirt zonder jas, lekker! Bij de Oude Woestendijk stond een houten ding met bankjes. Daar zijn we gaan pauzeren en hebben er iets gegeten en gedronken. In het zonnetje notabene. Lekker ook even de schoenen uitgedaan om de voetjes te laten ademen. Heerlijk. Hoewel de schoenen het helemaal perfect deden. Geen tape nodig, geen blaren, helemaal niets. Geweldig Door naar Landgoed den Woesten Heide door een klaphekje dat net iets te smal was voor een mens met rugzak. Zuslief liep zichzelf klem. Maar we hebben daardoor wel weer erg gelachen. Hier zagen we vlinders en werden we bekeken door een heel rijtje nieuwsgierige koeien. We vervolgden onze weg over het Hongerveld. We checkten buienradar regelmatig omdat het in de verte vaak donker werd, maar de buien gingen gelukkig Ăłm ons heen. In een veld bij de Stouweweg zagen we opnieuw een ooievaar op zoek naar lekkere hapjes die nauwlettend in de gaten werd gehouden door een koe in een naburig veld. Ook raakten we even in de war omdat p een weg wel heel prominent een bordje stond met daarop âEigen wegâ. Voorzichtig zijn we over het pad doorgelopen om later te realiseren dat het wel gewoon een doorgangspad was, maar dan eigendom van deze boer. Eindpunt verlegd, route aangepast
We liepen door naar Camping de Stuwe. Daar aangekomen bleek dat we best nog een beetje dag over hadden. De camping kon ons niet direct bekoren. Ietsjes door bij Vilsteren bleek ook een overnachtingsmogelijkheid. Dat was wel een stukje van de route af, maar hadden we er graag voor over. We besloten ter plekke door te gaan en die dag al de Overijsselse Vecht over te steken via de Stuw.
Vilsteren
Na het oversteken van de Vecht liepen we pittoresk Vilsteren in. Ons doel was Herberg de Klomp. Die bleken een kamer te hebben. Heerlijk in het zonnetje hebben we nog iets gedronken. Uiteindelijk alle meuk op de kamer gegooid en even de broeken en shirts gewassen. Sinds ons vertrek waren die nog niet gewassen. Het vieze water loog er niet om. Als die broeken en shirts emoties hadden gehad, waren ze heel blij geweest đ Van het personeel kregen we een droogrek te leen en zo konden we op het dak van de herberg onze was drogen. Met het zonnetje op het zwarte dak ging dat lekker snel. Top! Het prima diner werd op de kamer bezorgd, in lijn met de covid maatregelen. Zoals altijd aan het eind van een dag wandelen, verkenden we ook nog eens wandelend de omgeving. Het is ons niet alleen te om het wandelen, maar ook om dingen te zien en mee te maken. We bezochten dus even de katholieke Willibrorduskerk van Vilsteren en liepen langs de korenmolen De Vilsterse Molen. Prachtig! Natuurlijk maakten we ook een klein rondje over Landgoed Vilsteren. Ook geweldig.
Het dorp Vilsteren behoort tot het 1035 hectare grote landgoed Vilsteren BV dat sinds 1850 in handen is van de familie Cremers. De ondergrond en een aantal gebouwen, zoals âGroot Spijkerâ en de bijgebouwen, zijn eigendom van deze familie. De bewoners van het dorp betalen pacht. Huizen en boerderijen die op het landgoed staan zijn te herkennen aan de donkergroen-lichtgele luiken, het wapen van de familie Van Vilsteren. Verder is de familie Cremers beheerder van bosgebieden en een landgoedcamping. Kitty Verrips-Roukens schreef in 1982 het boek âOver heren en boeren. Een Sallands landgoedâ. Dit boek gaat over de geschiedenis van het dorpje Eeckeren (lees: Vilsteren) tussen 1800 en 1977. Over het landgoed en het dorp is door de KRO eind jaren 70 een documentaire gemaakt âDe trein stopt niet in Vilsterenâ die in 2006 nog op de Nederlandse televisie is herhaald. (Bron: Wikipedia)
Ik schreef het al: pittoresk. Dat is Vilsteren zeker. Man, wat is Nederland mooi! Dit was dag 8 alweer.
Dag 9: Vilsteren â Heino. De gelopen route van dag 9: Vilsteren â Heino 22,4 km Vilsteren
We hebben zo goed als niets van het songfestival meegekregen. Wie is daar dan ook mee bezig als je van boven naar beneden door Nederland wandelt !? Om 07:33u stond onze rugzak alweer gereed na een prima nacht in de Herberg. Onze kleding weer droog, fris en fruitig! Het wachten was op het ontbijt dat voor de kamerdeur bezorgd werd (Covid-19, je weet wel). Het ontbijt was prima en zo ontzettend veel dat we een deel ervan als lunchpakketje konden meenemen. We verlieten de herberg met het zonnetje op ons gezicht en gingen op weg naar onze eindbestemming van die dag: Heino. De overnachtingsplek zou bij een mevrouw zijn die een Vriend op de fiets is. Een eerste kennismaking met een overnachting via deze club. Spannend! Al snel liepen we Vilsteren uit en staken de spoorwegovergang over. Wat een heerlijk rustige ochtend. Alleen het geluid van vogels. We liepen op het Vilstersche veld af en daarna door naar Landgoed Rechteren. Het enig overgebleven kasteel van Overijssel (Kasteel Rechteren) hebben we (toen) helaas niet gezien omdat we daar met een grote boog omheen liepen. Mooi excuus om nog eens terug te gaan.
Op het laatste stukje van het Landgoed liepen we een landgoed-beheerder tegen het lijf. Altijd fijn als dat niet is terwijl je een sanitaire stop moet maken đ Even een praatje gemaakt over flora en fauna op het landgoed en weer door. Boven ons ontstonden dikke wolken en we hoorden steeds naderbij komende donder. Buienradar liet een band van heftige buien zien die binnen afzienbare tijd bij ons zouden zijn. Bij het uitlopen van het landgoed liepen we gelukkig tegen restaurant De Witte Gans aan. En het was lunchtijd. Maarrrr, we hadden een lunchpakketje bij ons. En het was net begonnen te regenen met hagel notabene. Wat te doen? Nou, gewoon naar binnen dus! Prachtig gelegen op de grens van het Overijssels Vechtdal en Salland en enigszins poepsjiek (Bib Gourmand onderscheiding). Komen wij daar aan, stelletje hikertrash. Gelukkig met weer redelijk schone kleding. Maar natuurlijk wel helemaal all over the place: jas hier, regenbroek daar, rugzak dan maar weer hier. Dure autoâs en dure mensen kwamen hier voor hun rust de lunch gebruiken. Ach, wij eigenlijk ook en de service Ă©n het eten was heel goed. Echt en aanrader. Op de kaart die onze routes aangeeft is het grappig om te zien waar we een beetje bleven hangen. Omdat we onze tracker niet uitzetten laat hij onze bewegingen zien. Zo ook bij De Witte Gans. We hebben er een paar buitjes uitgezeten tot we weer op weg moesten. Dus, met het lunchpakket nog in de rugzak, verlieten wij de zaak om weer in de regen verder te wandelen. Toen we net weer even op pad waren, werd ik gebeld door de Herberg De Klomp. Of we zijn weggegaan zonder te betalen? Huh? Jullie hadden toch om mijn creditcard gevraagd? Blijkbaar was dat alleen voor de reservering en niet voor de betaling, ook al had ik daar toestemming voor gegeven. Een mail met een betaallink maakte het gelukkig in orde. We zijn dan wel hikertrash, maar geen asoâs. We staken in de stromende regen het Overijssels kanaal over. Wist je dat die in de Canon van Nederland staat? Via modderpaden liepen we op Heino af. Ik kreeg voor de vorm nog even een bloedneus, waarbij Zuslief de gelegenheid nam om daar een foto van te maken. EchtâŠ! đ
In Heino aangekomen maakten we uiteraard een praatje met mensen waar we aan voorbij liepen en die ons aanspraken. We kwamen aan bij ons logeeradres. Een alleraardigste wat oudere mevrouw met een schat van een hondje. En ach, ze had ook een paar kippies. Ze had een slaapkamer voor ons gereed gemaakt en vond het erg gezellig dat we er waren. We liepen een rondje in en om de kerk van Heino en aten laat in de middag bij Buuffies. We kochten een klein bloemetje voor onze gastvrouw. We keken âs avonds met onze buurvrouw televisie, met de hond op schoot en doken vroeg ons mandje in. Dag 9 was een goede dag met veel buien en veel lekker eten.
Dag 10: Heino â Heerde. De gelopen route van dag 10: Heino â Heerde 26,2 km Heino
Na een heerlijk en goed ontbijt gaven we het bloemetje aan onze gastvrouw. Dat Vrienden op de Fiets bleek een super mooie overnachtingsmogelijkheid. Het lidmaatschap kost niet veel per jaar. De prijs van de overnachtingen eigenlijk ook niet. De route van vandaag ging via Wijhe naar Heerde. Onze eindbestemming zou Buitenplaats de Kamperklippen zijn. We waren benieuwd hoe dat zou zijn. Maar eerst Heino uit. Net na de spoorlijn buiten Heino liepen we een hertenkamp in. Maar er waren niet alleen herten, er liepen ook schapen en een lama. Bijzonder. Niet veel later liepen we langs een boerderij waar een aantal varkens lekker scharrelden. Op ons roepen kwamen ze -voor hun doen- hard op ons afgerend. Zo schattig! Even daarna wandelden we langs kasteel het Nijenhuis/museum de Fundatie. We konden er helaas niet in (Covid, je moest van te voren kaarten bestellen enzo), maar we genoten wel een beetje van de prachtige beelden en sculpturen in de tuin van het museum. We vervolgden onze weg door weilanden naar Elshof. Nog nooit van gehoord. Wel was er een Vlindertuin waar ook een paar geiten op een picknicktafel lagen. Het was een dag met dieren đ Het weer hield zich prima. Mooie witte wolkjes tegen een overwegend blauwe lucht. De jassen hoefden niet aan. Heerlijk! Vlak voor Wijhe staken we de Soestwetering over. In Wijhe zelf dronken we een kop koffie, ook weer heerlijk in het zonnetje. We liepen hier op het Salland-pad. Maar ook op het wandelrondje Wijhe. Maar wij deden geen wandelrondje, we gingen door. Op weg naar de pont. Met het oversteken van de IJssel, kwamen we Gelderland binnen. Daahaag Overijssel, je was mooi. We gingen verder in Gelderland en werden verwelkomd door een groot bord: âWelkom in de gemeente Heerdeâ. We liepen een stuk op een Klompenpad. In Vorchten hebben we even gepauzeerd en de in Wijhe gekochte croissants gegeten. Lekker even de schoenen uitgedaan en gingen weer door.
ât Is een kwestie van omme oe henkieken, luisteren, vulen en roekenâŠ.
Vlak voor het Apeldoorns Kanaal ligt Bistro Voldaan. Die bleek open en daar hebben we wat gedronken. We hadden toen zoân 22 km wandelen achter de rug. Vervolgens wandelden langs het kanaal Heerde binnen. Natuurlijk via Kasteel Vosbergen. Weetje: achter het huis staat een van de oudste rode beuken van Nederland.
Het kasteel dateert oorspronkelijk uit het einde van de 15e eeuw en kreeg zijn huidige vorm in 1623. Ondanks dat het grondig gerestaureerd is, behoort het tot zeer weinige versterkte edelmanshuizen die in gave toestand bewaard zijn gebleven. Bovendien is het strakke lanenstelsel uit de 16e en 17e eeuw rond het kasteel en de weilanden praktisch ongewijzigd in stand gebleven.
Heerde
Eenmaal in Heerde leren we dat daar Bolletje zich daar huisvest. Wie had dat gedacht! We leren zo nog eens wat van Nederland. Na zoân 26km wandelen bereiken we de camping: Buitenplaats de Kamperklippen. De lucht is inmiddels dichtgetrokken en er wordt nat en onrustig weer voorspeld. Gauw de tentjes opzetten. Eten deden we uit een zakje. Toen kwam de camping-eigenaresse vragen of we wellicht een gratis upgrade naar een chalet wilden, een soort van stacaravan. Gratis, want ze had ât chalet wel gestofzuigd, maar het kon schoner. Er was ook geen beddengoed omdat alles nog in de was zat. âMaar als jullie je slaapzakken gebruiken?â Omdat er toch regen voorspeld werd, ze bang was dat we het koud zouden hebben Ă©n het chalet toch leegstond⊠Nou, daar zeiden we geen nee tegen. En tentjes kunnen snel opgezet worden, maar ze kunnen ook weer heel snel ingepakt worden. Het zou ons de volgende ochtend veel tijd schelen in het alles opbreken. Bovendien hoefden we dan ook geen natte tent mee te sjouwen. Geniaal, superlief en helemaal top! We hebben ervan genoten. Dit was dag 10 alweer. Op naar dag 11.
Dag 11: Heerde – Wiesel. De gelopen route van dag 11: Heerde â Wiesel 29,8 km Heerde
Goedemorgen! We hadden een prima nacht in het chalet. Wat een geweldig aanbod was dit. We zijn lekker vroeg opgestaan en al om 7 uur aten we ons ontbijt uit een zakje. De tasjes snel weer ingepakt en het chalet keurig netjes achtergelaten. Om half 8 waren we alweer op pad. Het scheelde een berg dat we geen tent hoefden in te pakken. De route van vandaag zou ons leiden naar Wiesel. Van te voren was het lastig om een overnachtingsplek in deze buurt te vinden, maar we vonden er toch een: een minicamping. Het zou hoe dan ook kamperen worden en opnieuw werd er veel regen voorspeld. Zuslief had zich een beetje verstapt en wat last van haar rug. Een paar pijnstillers moesten haar er doorheen helpen vandaag. Het idee van slapen op een matje trok haar niet bijzonder aan. Ach, we zouden wel zien. Alles komt altijd goed. Op de kaart is trouwens goed te zien dat het Roots Natuurpad (op de kaart hierboven in het rood met de zwarte pijltjes), parallel loopt met de A50 (geel) en met de LAW 4 (het Maarten van Rossumpad) daartussen (in het oranje) die door Vaassen loopt.
We vertrokken met een strak blauwe lucht boven ons. Het zonnetje scheen hard. Wat een mooie ochtend. Met het onder de A50 door lopen, lieten we Heerde achter ons. We liepen de Veluwe op (of in?) en naderden het Heerderstrand. Wat zal het hier op een zomerdag druk zijn! Een mooi breed strand aan een zo op het oog schoon binnenwater. We hoorden wat gespetter en zagen een vrouw een vroege ochtendduik nemen. Wat een vrij gevoel moet dat geven. We genoten alledrie van de rust om ons heen en wij tweetjes liepen weer door. Bij de Renderklippen kruiste ons pad zich met dat van de LAW 4. Dat pad ging naar rechts, wij naar links. Tegen 8 uur kwamen we aan bij Pannenkoekrestaurant de Ossenstal. Die helaas dicht bleek te zijn. Niet zo gek ook, het was pas 8 uur. Een ex-collega van Zuslief woont in de buurt en app contact maakte dat we een date met hem hadden. Om ons te steunen wilde hij ergens klaar staan met krentenbollen. Zomaar. Een trail-angel, hoe gaaf was dat dan! We namen bij De Ossenstal toch even een kleine pauze met een stukje pure chocolade (die van Real Turmat, lekker) en gingen weer verder. Zonder koffie helaas. Maar het idee van die verse krentenbol verder op op het pad was iets waar we naar uitkeken. We kwamen op het landgoed Scherpenberg en Majuba en via het Ambtsbos vervolgens op Landgoed Tongeren.
Uit het Roots boekje: Nicolaas Wilhelm de Meester, burgemeester van Harderwijk, bezat in de tweede helft van de achttiende eeuw vijf boerderijen en wat heidevelden in het buurtschap Tongeren. Het huidige landgoed Tongeren is uitgegroeid tot een van de grotere particuliere landgoederen in Nederland. Het landschap ouderwets kleinschalig, in harmonie met de omringende natuur. Door naar de Tongerense Heide. Er was nog steeds zon, maar er kwam wel meer bewolking. Mooi voor de fotoâs, maar het idee dat er toch weer regen aankwam, was iets minder. De dreiging van regen maakte dat we toch maar het regenjack en later ook de regenbroek aantrokken. Op de open stukken waaide het ook hard, dus de regenkleding fungeert ook een beetje als windstopper. We liepen door naar het Kroondomein het Loo.
Krentenbollen on the go
Bij Gortel kwamen we terecht op het Veluws Zwerfpad. En dat was ook het punt dat we Cris, de ex-collega van Zuslief, troffen. Echt zo ontzettend leuk en lief dat hij de moeite nam om naar ons toe te rijden met een zak verse krentenbollen. Na een krentenbol en een kletspraatje pakten we onze route weer op. Het was inmiddels gaan regenen. Gelukkig liepen we enigszins beschut door het bos, het laatste stukje van de route van vandaag. Over het Kroondomein, slingerende padjes. Af en toe een klein beetje omhoog en af en toe een buitje. Tegen half drie bereikten we Landgoed de Ploeg. Onze eindbestemming voor die dag. We liepen tegen een prachtig herenhuis aan met daarachter stallen en het kampeerterrein. Landgoed de Ploeg ligt in tweelingdorp Wenum-Wiesel in de gemeente Apeldoorn (Gelderland).
Wiesel
Wiesel grenst aan de Kroondomeinen en aan het park van het nabijgelegen Paleis Het Loo. Het landschap kenmerkt zich door glooiende weilanden, afgewisseld met heggen, bos, sprengen en beken. In 2001 is Wiesel aangewezen als beschermd dorpsgezicht. Landgoed de Ploeg bestaat uit een herenhuis, gebouwd in 1911 met daarachter gelegen de stallen waarvan de oudste tussen 1911 en 1913 gebouwd werden. Alle hoofdgebouwen hebben in 1998 de status van gemeentemonument verkregen. Sinds 2007 is de Ploeg een landgoed met openbare wandelpaden. Op het landgoed heeft de familie de Bruijn sinds de jaren ÂŽ60 van de vorige eeuw hun bedrijf. Oorspronkelijk hadden ze een melkveehouderij. Inmiddels fokken ze biologisch vleesvee. Daarnaast bieden ze pensionplaatsen voor paarden en ponyâs. Het landgoed huist verder een Groninger fokhengst. Sinds de zomer van 2015 is er een mini-camping met luxe voorzieningen in de gerenoveerde koestal.
Maar dan nog de overnachting. De minicamping bestond uit een aantal kampeerplekken op een mooi stukje grond; een oude boomgaard. In gesprek met de eigenaar bleek dat we ook hier gebruik konden maken van een alternatief. Op het terrein stond een oude Tabbert. Hun plan was om die ooit te gaan verhuren, maar zover was het nog niet. De oude caravan was nog in oorspronkelijke staat en als zodanig nog niet echt te verhuren. Geen gasaansluiting, geen verwarming en geen water. Maar wij, met onze slaapzak in de rugzak, zouden er wél zo gebruik van kunnen maken. Geen tent opzetten en een dak boven het hoofd tijdens slecht weer? Nee, daar hoefden we niet lang over na te denken. Ook van dit aanbod maakten we graag gebruik.
Over dingen die kapot gaan
Zuslief had pech op deze wandeling. Eerst een rits van haar wandellegging, daarna haar schoenen, waar delen loslieten op plekken waar het niet hoort. Toen de rits van een jaszak van haar regenjas kapot. Tot overmaat van ramp bleek deze middag dat haar wandellegging ook kapot gegaan in het kruis. Met tape heeft ze geprobeerd dat te repareren maar helaas. Tijd voor een nieuwe. We zaten dicht bij Apeldoorn. Daar zit een Decathlon. Het maatje van de krentenbollen wilde ons de volgende ochtend wel bij de Decathlon afzetten. Van daar uit konden we met het OV naar een plekje op onze oorspronkelijke route. Want valsspelen is niet aan ons besteed đ We hebben een rondje over het terrein gemaakt. Koffie gedronken uit de Senseo in de gemeenschappelijke ruimte op het terrein. (goed geregeld, hoor!). Bij de stallen met de paarden gekeken en avondeten besteld bij thuisbezorgd.nl. Lekker frietjes đ Dag 11 was achter de rug, we waren al over de helft van onze wandeling. Wat ging het hard!
Dag 12: Wiesel – Hoenderloo. De gelopen route van dag 12: Wiesel â Hoenderloo 11,8 km
Regen
De dag begon met zon die direct verdreven werd door een fikse regenbui. Maar wij lagen heerlijk droog in die oude Tabbert. Onder het genot van een krentenbol van de vorige dag hebben we de rugzakken weer gepakt en de bui afgewacht. We hebben een lekker bak koffie gedronken in de gemeenschappelijke ruimte. Dan is Senseo koffie toch ook best te doen. We konden niet eerder naar Apeldoorn omdat Decathlon pas om 10 uur opende. Cris, onze trail angel, haalde ons op en zette ons daar af. Wat een shock weer. Van al die natuur en boerenbedrijfactiviteit ineens in een grote stad en in een mega winkel. We liepen in Ă©Ă©n ruk door naar de hiking afdeling en gelukkig was daar een vervangende hiking legging. Een herenversie omdat die lang genoeg bleek. Wat kan ât bommen! Zuslief helemaal blij en de kapotte kon direct de vuilnisbak in. Buiten de winkel bleek het opnieuw te regenen. We moesten terug naar onze route, maar hoe? Met een beetje gepuzzel kwamen we er: een trein van station Apeldoorn de Maten naar het busstation en van daar de bus naar Ugchelen. De plek waar we de route weer konden oppikken was bij Van der Valk Hotel Apeldoorn â De Cantharellen. dat was een mooie plek om eerst -het regende nog steeds- een bakkie koffie met lekkers te doen. Dat lekkers was een stuk appeltaart met slagroom. Een koolmeesje kwam de slagroom van mijn appeltaart pikken. De diefstal werd toevalligerwijs gefotografeerd en met ons gedeeld door andere mensen op het terras.
Back on track
Door de beweging naar Decathlon was een deel van onze route voor die dag afgesnoept. Jammer, maar het was niet anders. Ooit gaan we terug om dit stukje nog eens te doen. We pikten de route op in de boswachterij Ugchelen Hoenderloo. Van daar hadden we eigenlijk nog maar een kleine 12 km te gaan naar ons eindpunt. Een VODF-adres in Hoenderloo. Het pad leidde ons over de Hoge Buurlosche heide. Daar liepen we ook een klein stukje over het Marskramerpad (LAW 3). Het bleef nat en regenachtig. Dat onze voeten nat werden maakte allemaal niet meer uit. Tegen de tijd dat ze weer een beetje waren droog gelopen, kwam de volgende bui er weer aan. Maar het deerde ons niet erg. We hadden nog steeds geen enkele blaar gelopen! We zwoegden door het rulle zand van de heide, zagen een herder met zijn kudde schapen en een stel op een rijtuig. Verder was het stil. Het was ook helemaal geen weer om lekker te gaan wandelen. Wie doet nou zoiets op zoân regenachtige dag!? đ Van het thuisfront kwam de melding dat er post was gekomen van de Rijskoverheid: mijn oproep voor de Covid-vaccinatie. Nou ja, dat was iets voor later zorg. We liepen lekker door en zo Hoenderloo in. Natuurlijk kwamen we door het gedoe in de ochtend veel te vroeg aan. We hadden met de vriend op de Fiets afgesproken dat we pas om 16:30u aan zouden komen. Om de tijd te doden zijn we lekker iets gaan eten bij Brasserie Delicat. Op het (gelukkig) overdekte terras (want Covid-19) met af en toe een fikse bui. We besloten de gekochte broodjes te bewaren voor ons avondeten. Toen door naar ons logeeradres. Dat bleek Ă©cht een driesterren Vriend op de Fiets te zijn. Wat een geweldige gastvrije en hartelijk ontvangst. In een aparte aanbouw van een prachtige bungalow was daar een geweldige ruimte met eigen ingang. Keurig netjes, compleet ingericht en van alle gemakken voorzien. Zo goed als direct grenzend aan Nationaal Park de Hoge Veluwe. Relaxed na deze toch wel korte dag zijn we op de bank geploft en hebben âs avonds heerlijk kneuterig, met de verwarming aan, naar het Songfestival op tv zitten kijken. Het was een beetje een rare, bijzonder natte, maar uiteindelijk toch ook weer goede dag. Ongelooflijk dat dit dag 12 alweer was.
Dag 13: Hoenderloo – Oosterbeek. De gelopen route van dag 13: Hoenderloo â Oosterbeek 27,6 km
Door onze gastheer werden we getrakteerd op een supergoed ontbijt. En meer dan dat. we kregen zelfs brood voor onderweg mee. Helemaal top. Natuurlijk schreven we dankwoorden in het gastenboek en lieten we een Hiking Sisters Badge achter. Wat een ontzettend goed adres dit. Maar aan als komt een eind. Ook aan dit mooie verblijf. Dus huppelen, rugzak gepakt en we gingen weer op pad. Vandaag zou voor een groot deel in het teken staan van Nationaal Park de Hoge Veluwe. Zuslief was er nog niet eerder geweest. Yeah! Dit kon van haar lijstje geschrapt. Ons einddoel van vandaag lag net buiten Oosterbeek: Hotel de Bilderberg. Niet zoân heel lange afstand: iets van 23 km. Het was eerste Pinksterdag. En het was opnieuw buiig weer.
Nationaal park de Hoge Veluwe
We pakten onze route weer op net buiten Hoenderloo. We kruisten het Trekvogelpad (LAW 2) en vervolgden onze weg over het Veluwe Zwerfpad. De Veluwe is prachtig. Ook als het regent. Wel is het lastiger om de in het boekje beloofde Edelherten, een van de 200 moeflons of zandhagedissen te vinden bij zulk slecht weer. De Hoge Veluwe is in 1909 gesticht door het echtpaar Helene MuÌller en Anton Kröller. Het 54m2 grote privĂ© park deed dienst als jachtdomein en daartoe werden edelherten, zwijnen, moeflons en zelfs enige tijd kangoeroes (!) uitgezet. In 1935 werd het terrein staatsbezit, later nationaal park. De kunstcollectie van het echtpaar wordt beheerd door het Kröller-MuÌller museum. We liepen met het Deelensche Veld aan ons linkerhand. Heel even maakten we een uitstapje over het vlonderpad en keken uit over de Deelensche Wasch. Ondanks de regen was het geweldig mooi. Wel stil, er waren niet veel mensen op de been terwijl het toch eerste Pinksterdag is. Zat iedereen in de kerk? Langzaam maar zeker verdween de regen. Het regenjack kon uit. De ondergrond was heerlijk zacht; het voordeel van natte onverharde paden. Aangekomen bij Theehuis de Kemperberg bleken er inderdaad wat mensen en het zonnetje komt voorzichtig tevoorschijn. We deden er een bak koffie en een sanitaire stop. Een half uurtje later pakten we de draad weer op en liepen het park uit. Bij Landgoed Groot Wansborn was een speurtocht te paard gaande. Daar hebben we even staan kletsen met de dames van de jury. En even later hielden we even stop bij het eerste Nederlandse slachtoffer van de luchtvaart: Clement van Maasdijk (1910).
ClĂ©ment Guillaume Jean van Maasdijk (Den Haag, 9 augustus 1885 â Schaarsbergen, 27 augustus 1910) was een Nederlandse vliegenier en luchtvaartpionier. Hij was de eerste Nederlander die omkwam bij een vliegtuigongeluk. ClĂ©ment van Maasdijk begon zijn luchtvaartcarriĂšre nadat hij de Franse vliegenier LefĂšbvre een demonstratie zag doen boven Den Haag. Van 14 tot 18 augustus gaf Van Maasdijk een drietal minder geslaagde demonstraties op het Hanenburg in Den Haag. De sterke wind hield hem, naar eigen zeggen, aan de grond. Van 28 tot en 31 augustus 1910 was er een vliegweek georganiseerd in Arnhem waar Van Maasdijk ook een demonstratie zou geven. Hij gaf de avond voor aanvang een korte demonstratie voor zijn verloofde Jeanne Ladenius, het organisatiecomitĂ© en enkele monteurs. Bij het vierde rondje ging het mis; hij stortte met zijn Sommer neer op de Warnsbornse heide en werd geplet door de motor. Van Maasdijk werd onder grote belangstelling begraven op begraafplaats Moscowa in Arnhem. Op de locatie van het ongeluk op de Warnsbornse heide in Schaarsbergen staat een gedenksteen met plaquette (bron: Wikipedia).
In Schaarsbergen bleek dat nu het wat droger werd er meer mensen op pad waren. Bij Hotel Groot Wansborn wilden we pauzeren, maar konden ternauwernood een tafeltje krijgen, zo druk was het er. We namen niet meer dan een bak koffie. Het was er veel te druk voor ons doen đ Tijd om weer verder te gaan.
Landgoed Lichtenbeek
We naderden landgoed Lichtenbeek. Met een statige poort en ingang. Bovendien een zeer indrukwekkend gebouw. Het pad leek over het landgoed te lopen en even twijfelden we. Is dit geen privĂ© terrein? Nog even op de route kijken en ja, die ging over dit stuk grond. Maar terwijl wij ons afvroegen of we hier mochten lopen, ging er boven ons een raam open en een meneer riep uit het raam: âJa, de route gaat zo, jullie moeten rechtdoor lopen!â We raakten aan de praat. Meneer bleek een kunstenaar in zijn atelier. Of we wellicht even in zijn atelier wilden kijken? Joh, waarom niet. We hadden tijd zat en dit soort onverwachte ontmoetingen zijn de kers op de wandeltaart. Wij naar binnen en naar boven. Nu ben ik in heel wat musea geweest en zijn stillevens met de koffiekan kende ik zeker. Maar dat daar deze kunstenaar, Klaas Gubbels, bij hoorde, die kennis had ik niet paraat. WĂĄt een geweldige ontmoeting! We hebben onderuit gekletst. Hij wilde weten waar we vandaan kwamen, vertelde dat hij een vriend had in Dordrecht, sprak over zijn jeugd in Rotterdam en over zijn over zijn kunstenaarsvrienden, waarvan sommigen in Frankrijk zijn gaan wonen, maar hij Nederland niet kon verlaten. De âruilâ-kunst die er van zijn vrienden hing was uniek en zeer waardevol. Maar ook zijn eigen kunst: de koffiekan in alle denkbare variaties: geschilderd, getekend, in glas, in metaal als sculptuur, in 3d. We kregen een gesigneerd aandenken van hem. Onder veel gezwaai verlieten we zijn atelier en het landgoed. Het hoofd vol van deze geweldige ervaring.
Hotel de Bilderberg & uit eten bij trail angel
Na het verlaten van Klaas en het Landgoed was het nog zoân 4 kilometer naar Hotel de Bilderberg, ons einddoel voor die dag. Eerst nog het Airborne Memorial. Toen door naar het hotel. Ingecheckt, kamer gezocht, zooi neergezet en gewassen. Voor eten werd gezorgd. De praktijkbegeleidster van de opleiding van Zuslief, Miriam, kwam ons halen voor het diner en zou ons ook weer terugbrengen. Ook weer zo lief! Het was een gezellige avond. Terug in het hotel nog even gezoomd met onze vrienden van de TGO Challenge: Martha, Phil en Mark. Ook dit was weer een natte, maar prachtige dag!
Dag 14: Oosterbeek – Winssen. De gelopen route van dag 14: Oosterbeek – Winssen 30,3 km
Weersverwachting code geel. We hebben goed ontbeten op deze pinksterdag. De start van de wandeling was over Landgoederen Zilverberg en Oorsprong. Daarna over Veluwe Boersberg. We liepen in bosrijk gebied met hier en daar wat heuvels. Vervolgens bij Heteren over de A50 en passeerden we de Nederrijn. Bij Landgoed Overbetuwe kregen we spontaan een bak koffie. Wat lief! Daarna liepen we door een dorp van niet: Homoet. Nog nooit van gehoord. In Valburg aten we een broodje bij het clubhuis van de lokale voetbalvereniging. Vlak daarna liepen we over het strand van strandpark Slijk-Ewijk. Bij Landgoed Loenen gingen we eindelijk van het asfalt af. Via een lang vlonderpad weer met zachte grond onder onze voeten. Aan het eind van de middag bereikten we de camping. Daar sliepen we in een pipohuis. In de tuin stonden alpacaâs Niels, Nigel en Naud, hoe leuk!
Dag 15: Winssen – Ravenstein. De gelopen route van dag 15: Winssen – Ravenstein 24,9 km
We liepen Bergharen in. Toen we in Hernen aankwamen begint het te regenen. We schuilden bij de kerk. Zodra het droog was liepen we onder de A50 door. We lunchten in Leur, bij de Leurse hof. Bij Niftrik redden we een drijfnatte pimpelmees van de weg. Zodra hij weer voldoende droog was, zetten we hem weer uit in een heg. Via de Maasbrug passeerden we de Maas. We waren in Brabant! Onze bestemming is opnieuw bijzonder: het Zandhotel in vakantiepark
Herperduin. We liepen op onze crocs nog even naar de uitkijktoren.
Dag 16: Ravenstein – Uden. De gelopen route van dag 16: Ravenstein – Uden 18,2 km
Opnieuw gingen we over de A50 bij Schaijk. We lopen door gebied de Maashorst en zagen daar Exmoor Ponyâs. We snacken als we in de buurt van natuurcentrum Maashorst zijn. We beklommen via de niet-officiĂ«le weg Ecoduct Slabroek. We liepen de Bedafse Bergen in om zo via Annabos bij Uden aan te komen. Daar gingen we, hoe leuk!, door de aardbeien drive thru. Vlakbij was ons Hostel de Kersenhof.
Dag 17: Uden – Schijndel. De gelopen route van dag 17: Uden – Schijndel 31,4 km
We liepen naar Veghel over het Spoorpad, het Duitse Lijntje. We gingen de Rovert A. Ballard brug over om vervolgens in een zeiknat Wijbosch te lopen. Wat een modder! We spotten wel 4 reeën en een mooie rups in het Groene Woud. In Schijndel zetten we de tentjes op, maar omdat het wel een heel vreemde camping was braken we af en verhuisden naar een gasterij waar we een prachtige kamer kregen. Via de Kampina leidde de Kampinaroute ons naar Oirschot en Mortelen. En naar ons verblijf: de camping Anna-Maria Hoeve waar ze wagyu rund fokken.
Dag 18: Schijndel – Goirle. De gelopen route van dag 18: Schijndel – Goirle 36km
Zus haar tent scheurde. We besloten om dag 18 en 19 te combineren en in een keer naar het eindpunt in Goirle te lopen. Een prachtig zonnige dag. We liepen via Moergestel, de Beekse Bergen langs het Wilhelminakanaal. Via Hilvarenbeek uiteindelijk in Goirle aangekomen. Daar werden we door een vriendin opgepikt en hebben we het inde van de tocht gevierd met champagne. Wat een prachtige wandeltocht was dit!